تثبیت نوسان ولتاژ بوسیله استابلایزر
استابلایزر چیست؟
امروزه بیشتر لوازم و دستگاه هایی که با برق کار میکنند بوسیله برق با ولتاژ 220 ولت شروع به کار میکنند، گاها ممکن است با ولتازی نزدیک به ولتاژ 220 ولت نیز کار خود را شروع کنند ولی با تغییر ولتاژ برق برای ستگاهی که باید با ولتاژ مشخصی کار کند ممکن است توان و کارایی دستگاه متصل به برق دارای نوسان ولتاژ کاهش یابد.
این موضوع را زمانی تصور کنید که کلینیک ما با دستگاه ها و تجهیزات ارزشمند و سرمایه ای مجهیز می باشد، در صورت نوسان ولتاژ (افت ولتاژ یا افزایش ولتاژ) در نتیجه کاهش توان دستگاه باید چه ضرری را متحمل شویم چرا که حتی ممکن است به سلامت دستگاه نیز آسیب بزند.
میدانیم که تجهیزاتی که با برق کار میکنند نسبت به نوسان ولتاژ هیچگونه گارانتی ندارند. در اینجا باید از وسیله ای به نام استابلایزر برق کمک بگیریم.
استابلیزر چگونه کار میکند؟
استابلایزر به هنگام به وجود آمدن هرگونه تغییری در ولتاژ برق آن را جبران میکند و ولتاژ مورد نیاز دستگاه را برای کار دستگاه فراهم میکند.استابلایزر ها انواع مختلفی دارند که در ادامه انواع آن را توضیح خواهیم داد اما اساس کار تمامی استابلایزر ها به یک گونه است بدین صورت که هنگام ورود برق شهر به استابلایزر توسط قسمتی از مدار استابلایزر که تحت عنوان مرجع ولتاژ نام دارد مقایسه می شود. مرجع ولتاژ در هر نوع از استابلایزر متفاوت است. پس از مقایسه ولتاژ میزان نوسان ولتاژ (افت و یا افزایش ولتاژ) مشخص می شود، حال استابلایزر با استفاده از ترانس اتوماتیک که در داخل آن تعبیه شده است و القای جریان در درون سیم پیچ به جبران نوسان ولتاژ پرداخته وعمل باک یا بوست را انجام می دهد.
Buck یا باک به معنی کاهش ولتاژ ورودی و Boost یا بوست به معنی افزایش ولتاژ ورودی می باشد، پس از انجام این فرایند استابلایزر ولتاژ مورد نیاز دستگاه را به آن می رساند
انواع استابلایزر بر اساس میزان برق ورودی به آن
استابلایزر تک فاز
این مدل از استابلایزر ها مصرف خانگی داشته و از لوازم خانگی در برابر نوسان ولتاژ در زمان رعد و برق و اتصال کوتاه حفاظت میکند.ولتاژ خروجی از استابلایزر تک فاز خانگی 220 یا 230 ولت است.
استابلایزر سه فاز
این مدل از استابلایزر ها در مراکزی که دستگاه های آنجا برای شروع کار نیاز به برق 3 فاز دارند (مانند تجهیزات پزشکی و صنعتی) استفاده می شوند.در بازار تحت عنوان استابلایزر صنعتی نیز شناخته می شود.ولتاژ خروجی از این مدل استابلایزر 380 یا 400 ولت است.
دسته بندی استابلایزر ها بر اساس تکنولوژی
استابلایزر های موجود در بازار بر اساس 3 تکنولوژی رله ای، سرووموتور و استاتیک تولید می شوند که هر کدام را در ادامه توضیح خواهیم داد.
استابلایزر با استفاده از تکنولوژی رله ای
از این مدل در مکان هایی با نوسان ولتاژ کم و لوازم خانگی استفاده می شود.نحوه کار این مدل از استابلایزر ها بسته به رله هایی می باشه که باعث تغییر وضعیت ترانس می شوند.ولتاژ ورودی توسط یک کنترل کننده نسبت به مقدار ولتاژ معین مقایسه می شود و باعث قرار گرفته شدن رله ها در محل مناسب می شود.دقت این مدل 5 الی 15 درصد می باشد.
استابلایزر با استفاده از تکنولوژی سرووموتور
این مدل از استابلایزر ها در هنگامی که جریان برق ورودی زیاد باشد به کار می آید. برای تثبیت ولتاژ در مکان هایی که تجهیزات بزرگ و سرمایه ای استفاده میکنند و شرایط حساسی دارند میتوان از این مدل استفاده کرد چرا که دقت آن تا 50 درصد می باشد.
موتور سروو این مدل از استابلایزر بر حسب ولتاژ خروجی برق وارد واریاک شده و می چرخد و در نتیجه توسط آن یک ولتاژ و جریان ثانویه بر اساس ولتاژ مدنظر خارج می شود.
اساس کار واریاک به این گونه می باشد که جریان ورودی به یک مدار را از طریق چند سیم پیچ به روش القای الکتریکی که خود باعث ایجاد یک جریان می شود، به مدار دیگری منتقل میکند.
استابلایزر با استفاده از تکنولوژی استاتیک
تفاوت این مدل با دو مدل قبلی ذکر شده این موضوع می باشد که، در این مدل هیچ عضو متحرکی مانند رله یا واریاک ندارد.در این مدل یک سیستم کنترل گر به نام power electronic converter موجود است که در تمامی لحظات میزان جریان و ولتاژ را کنترل میکند و از دقت بالایی برخوردار است.
مزایای استفاده از تثبیت کننده ولتاژ استابلایزر
* تثبیت نوسانات ولتاژ برق
* محافظت کردن از تجهیزات به هنگام اتصال کوتاه شدن برق
* محافظت کردن در برابر نوسانات وقفه ای و لحظه ای به هنگام رعد و برق
* کاهش هزینه های مصرف برق
در آخر این موضوع را به یاد داشته باشیم که به دلیل افزایش هزینه خرید دستگاه و تجهیزات و همچنین جلوگیری از تحمیل هزینه های تعمیرات باید تمام تلاش خود را برای حفظ و نگهداری دستگاه ها انجام دهیم در نتیجه میتوان با استفاده از استابلایزر و جلوگیری از تاثیرات منفی نوسانات ولتاژ بر روی دستگاه باعث افزایش کارایی و همچنین افزایش طول عمر دستگاه شویم